نها نیوز - راپۆرت
ڕاپۆرتە ڕۆژنامەوانییەکان ئاشکرایانکردووە ئەمریکا لە ئێستادا دەیەوێت زۆرترین فشار لەسەر ئێران دروستبکات و سەرجەم لێخۆشبوونەکانیش لەلایەن وەزارەتی دەرەوە پێداچوونەوەیان بۆ بکرێت.
لە ماوەی دوو هەفتەی ڕابردوودا، ئیدارەی ئەمریکا دەستیکردووە بە دەربڕینی هەڵوێستی ڕوون لەسەر پرسەکان و وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەمە دوای مانگێکی تەواو دێت لە گەڕانەوەی دۆناڵد ترەمپ بۆ کۆشکی سپی لەگەڵ تیمەکەی.
یەکێک لە پرسە گرنگەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ئەمریکا "عێراق"ە، نەک تەنها لەبەر گرنگی عێراق لە سیستمی سیاسی ئەمریکا لە ماوەی دەیان ساڵی ڕابردوودا، بەڵکو لەبەر ئەوەی هەر سیاسەتێک بەرامبەر بە عێراق کاریگەری لەسەر مێژووی ئەو سەربازانە هەیە کە لە عێراق خزمەتیان کردووە، و گیانیان لەدەستداوە، یان برینداربوون، کاریگەری لەسەر شەڕی تیرۆر و داعش هەیە، هەروەها کاریگەری لەسەر سیاسەتی ئەمریکا هەیە بەرامبەر بە ئێران.
پەیوەندی لەگەڵ بەغدا.
لە ماوەی چەند هەفتەی ڕابردوودا بەرپرسانی باڵای کۆشکی سپی بانگەوازیان کردووە بۆ بەدەستهێنانی تێگەیشتنێکی فراوانتر لە دۆخەکە، گرنگترینیان لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق بووە، دواتر پەیوەندییەکی تەلەفۆنی مارکۆ ڕوبیو، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لەگەڵ سودانی.
ڕوونە کە ئەو دوو بانگەوازە، سەرەتا کۆشکی سپی و پاشان وەزیری دەرەوە، بانگەوازێکی توندی بەرپرسانی نزیک لە سەرۆکی ئەمریکا ئاشکرا دەکات، کە چۆن کارەکانی ئیدارەکەی بەڕێوە دەبات.
سەرنجی یەکەمی دیالۆگەکانی عێراق و ئەمریکا ئاماژەیە بۆ پەیامی "جیاواز" ئەو بەیاننامەیەی نووسینگەی سەرۆک وەزیرانی عێراق سەبارەت بە گفتوگۆی سودانی لەگەڵ ڕوبیۆ زۆر کورت بوو، لە کاتێکدا لە بەیاننامەکەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکادا ئاماژەی بەوە کرد کە گفتوگۆکان باس لە هاوبەشی ستراتیژی و گرنگی سەقامگیری و سەروەری عێراق دەکەن وەزیر و سەرۆک وەزیران هەروەها باسیان لە کەمکردنەوەی کاریگەرییەکانی ئێران و بەردەوامیدان بۆ ڕێگریکردن لە گەڕانەوەی داعش.
لە بەیاننامەکەی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لە 25ـی شوباتدا ئاماژە بەوەکراوە کە سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوە کۆک بوون لەسەر ئەوەی عێراق سەربەخۆ بێت لە وزە، بۆری عێراق-تورکیا بە خێرایی بکاتەوە و ڕێز لە مافی گرێبەستی کۆمپانیا ئەمریکییەکان بگرێت کە لە عێراق کاردەکەن بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنانی زیاتر.
داتای نادروست.
سەرچاوەیەکی تایبەتی نزیک لە حکومەتی عێراق ڕەتیکردەوە کە ئەو پەیوەندییە تەلەفۆنییە چووبێتە ناو هەموو ئەو وردەکارییانە، و جەختی لەوە کردەوە کە لێدوانەکەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا نادروستە، گفتوگۆی تەلەفۆنی نێوان سودانی و ڕوبیو ئەرێنی بووە، هەروەها باسی لە کارە هاوبەشەکانی کردووە و باسی قاچاخچێتی نەوتی کردووە، لەو گفتوگۆیەدا پرسی لێخۆشبوونی ئەمریکا لە قەرزەکانی عێراق و پەیوەندی بە سزاکانی سەر ئێرانەوە هەبووە.
پرسی دەستبەرداربوونەکان گرنگییەکی زۆری هەیە، چونکە ئیدارەی جۆ بایدن، سەرۆکی پێشووی وڵاتەکەی چوار مانگ لەمەوبەر دوا لێخۆشبوونی دەرکرد و بڕیارە ئەم دەستبەرداربوونە لە سەپاندنی سزاکان لەسەر هاوردەکردنی وزە لە ئێرانەوە، ڕۆژی شەممە 8ـی ئازاری 2025، کۆتایی پێبێت.
هیچ لێخۆشبوونێک نییە.
سه ڕچاوەکانی حکومەتی ئەمریکا بە ئاژانسی هەواڵی عەرەبییە و حەدەسیان ڕاگەیاندووە، فەرمانی جێبەجێکردنەکە لەلای دۆناڵد ترەمپ، ئەویش داوای گەڕانەوە بۆ سیاسیەتی زۆرترین فشار بۆ سەر ئێران واژۆ کردووە و هەموو لێخۆشبوونەکانیش پێویسته پێداچوونەوەی بۆ بکرێت.
دوای پێداگری لەسەر ئەو پرسیارە، ڕوون بوو کە حکومەتی ئەمریکا لێخۆشبوونێکی نوێ بۆ حکومەتی عێراق دەرناکات بۆ هاوردەکردنی وزە لە ئێرانەوە، بەڵام ئەو تێڕوانینەی کە سەرچاوە تایبەتەکە بەجێی هێشتووە لەکاتی قسەکردن لەگەڵ عەرەبییە و حەداس ئەوەیە کە حکومەتی ئەمریکا بەتوندی بەدوای عێراقدا ناگەڕێت بەهۆی پێشێلکردنی سزاکان و نەبوونی لێخۆشبوونەکان.
ئەم چارەسەرە، ئەگەر چاوەڕوانییەکان دروست بن، دەرفەتێک دەداتە سەرۆکی ئەمریکا بۆ ئەوەی بە عێراق بڵێت کە لە جێبەجێکردنی سیاسەتەکانیدا نەرم و نیان بووە، هەروەها بەردەوام بێت لە پاڵنانی حکومەتی عێراق بەرەو سەربەخۆیی وزە بەبێ ئەوەی شۆک دروست بکات، لەکاتێکدا سەرۆکی ئەمریکا کار لەسەر پرسێکی گرنگتر دەکات، کە پرسی ئۆکرانیا و ڕووسیایە.
زیادکردنی هەناردەکردن.
شتێکی تر هەیە کە بە دڵنیاییەوە ئەمریکییەکان پێداگری لەسەر دەکەن، ئەویش کردنەوەی بۆری نەوتی نێوان عێراق و تورکیایە لە وێشەوە بۆ ئەوروپا و جیهان، لە هەمووی گرنگتر، ئەم نەوتە هێڵی بۆری سەرچاوەیەکی زیادە دەبێت بۆ بازاڕی نێودەوڵەتی، تا دەتوانرێت قەرەبووی ئەو کەمییە دەکاتەوە کە لە ئەنجامی بەرەنگاربوونەوەی قاچاخچێتی نەوتی ئێران بۆ بازاڕی نێودەوڵەتی دروست بووە.