وتار

وەستان لە دژی تۆقاندن؛ بانگەوازێک بۆ هاوڵاتی لە دژی پارتی

هێمن کەریم

لە ناو دڵ و رۆحیەتی هەرێمی کوردستاندا، ناتەبایی و ناهاوسەنگی لەسەر دەستی پارتی بەقووڵی دەڕوات، ئەم هەڵبژاردنە دەرفەتێکی گرنگ بۆ هاووڵاتیان دەڕەخسێنێت تادەستێک بوەشێنێت لەو دونیا ناشرینەی کەپارتی خاوەنداری دەکات.

‎بۆئەوەی بتوانین داڕشتنی داهاتوویەکی گەشاوەتر بنیات بنێین. لەگەڵ نزیکبوونەوەمان لەم ساتەوەختە گرنگە، زۆر گرنگە دان بە هێزی دەنگەکانمان و گرنگی پاراستنی بەها دیموکراسییەکانمان لە سێبەری پاوانخوازیدا بنێین و پارتی بەدەنگەکانمان رەت کەینەوە. چونکە لە کاتێکدا کە یەکێتیی خەریکی گفتوگۆی سیاسییە بەئاشکرا و یەکڕیزی لە پێشینەی کارەکانمانە. پارتی زۆر بەئاشکرا خەریکی هەوڵی چاندنی ناتەبایی و ناشرینکردنی تاک بەتاکی کۆمەڵگایە و دەیەوێت بەهەر نرخێک بێت پرۆسەی هەڵبژاردن قێزەون بکات و لەدونیایی دیموکراسی ئەم بانگەشەیە دایببڕێت، بەدەرلەوە هەڕەشەن بۆ سەر دیدگای هاوبەشی تاکەکانی ناوکۆمەڵگە  بۆ هەرێمێکی ئاوەدان.

‎- بەرزڕاگرتنی سەروەری یاسا

‎دیموکراسییەکی بەهێز پشت بە دامەزراوە بەهێزەکان دەبەستێت. پێویستە وریا بین لە بەرامبەر هەر لایەنێک کە هەوڵی دەست بەسەرداگرتنی ناوەندی دەسەڵاتبدات و لەو شاڕێگەیەوە تێکدانی سەربەخۆیی دادوەری ئامانجی بێت، تاوەکوو کۆی نەیارەکانی بەشێوەییەکی دەست بەسەرداگرتنی یاسا لەڕێگەی دادوەرییەوە کۆنترۆڵیان کات. هێزێک تەنها بۆ مەرامی خۆیی حکومەتێکی دەوێت کە ڕێز لە سەروەری یاسا نەگرێت هەقینییە حکومەت بێت، بەپێچەوانەوە حکومەتێک کە رێز لەسەروەری دادوەری بگرێت ئەوا هاوڵاتیانی خۆی بەهێز دەکات و لێپرسینەوە پەروەردە دەکات. 

‎بە هەڵبژاردنی ئەو لایەنەی کە ڕێز لە بنەما دیموکراسیەکان دەگرن، بۆیە دەکرێت بەکۆمەڵ سەرنجڕاکێشیی کۆنترۆڵی تاکڕەوانە ڕەتدەکەینەوە و گرنگی بەشداریکردنی مەدەنی بەهێز دەکەین.

- بەرگریکردن لە ئازادی ڕادەربڕین

‎لە دیموکراسییەکی تەندروستدا ئازادی ڕادەربڕین لە پێش هەموو شتێکەوەیە. دەبێت پاڵەوانی دیمەنێکی میدیایی بین کە دوور بێت لە سانسۆر و زانیاری ناڕاست. بە گەڕان بەدوای زانیاری باوەڕپێکراو و پشتگیریکردنی ڕۆژنامەگەری سەربەخۆ، نەک هەر خۆمان پەروەردە دەکەین بەڵکو ژینگەیەک دروست دەکەین کە ڕاستی تێیدا زاڵ بێت. ئەم وریاییە بۆ دڵنیابوونە لەوەی کە بیروراو ئازادییەکان ڕەگ داکوتێت، زۆر گرنگە. کۆی گشتی هاوڵاتیان دەبێت شایەتی ئەوەبدەن کەبۆ یەکم جارە لەمێژوی کورددا لەسەردەستی پارتی رۆژنامەنووس شەهید دەکرێت و زیندانی 15 ساڵی دەدرێت.

‎داننان بەو تاکتیکانەی تۆقاندن کە لەلایەن ڕژێمە دیکتاتۆرییەکانەوە بەکاردەهێنرێن کارێکی رەدکراوەی دەستەجەمعی کۆمەڵگە پێشکەوتوەکانە، دەبێت ئێمەش فێربین و بەدەنگێکی بەرز رەتی کەینەوە، وەبپرسین بۆچی دەبێت بزوتنەوەیەکی سیاسی جەندین ساڵە بۆدەبێتە داردەستی بێگانەو پەنا بۆ توندوتیژی یان هەڕەشەی دەرەکی دەبات؟ 

‎کە ئەمەش دەستدرێژی ڕاستەوخۆیە بۆ سەر کیانی نەتەوەیی و ئەوجا بۆ مافەکانمان وەک هاووڵاتی. پێویستە لە پابەندبوونمان بەکیانی نەتەوەیی دژی ئەم هەوڵە پتەو بوەستین. 

‎نایشارمەوە من گەژبینم بەو هەوڵە گشتگیرییەی خۆمان کەبەیەک دەنگ دژی عامیلەکانی دەرەکین، چونکە کۆمەڵگایەک کە سەلامەتی و ڕێزگرتن لە هەمووان بە نرخ بزانێت بەڵی دەبێت بەدەنگەکانمان پارتی رەتکاتەوە، دەبێت پارتیش تێبگاتە بە وابەئاسانی کۆمەڵگەی کوردی ناچێتە ژیرکاریگەری ترسی درۆنەوە ، بۆیە پارتی دەبێت فێرکەین پاداشتی ترس و تۆقاندنتان تەنها خۆتانن و بیرمان ناچێتەوە، بەمێگەل کردنی کۆمەڵگە و بەکۆیلە کردنی تاکەکانی کۆمەڵگە ترس ناچێتە لەشی ئەم میللەتە خۆراگرەوە، بەڵێ ئێمە ئایندەین و ئێوەن کاری لەپێشینەی کۆیلایەتیتان.

‎فرەچەشنی هەرێمی کوردستان یەکێکە لە گەورەترین خاڵە بەهێزەکانی، ئەوە یەکێتییە بۆتە دیمەنی جوانی فرەچەشنی و رێگەئەدات بەئاشکرا گرپی رەخنەیی و حزبی نوێ لە سنورەکەی ئەودا لەدایک بێت ، ئێستاش لە کاتێکداین کە بەناو دیمەنی سیاسیدا دەڕۆین دەبینن بەرەی فرەچەشن سەری هەڵداوە لەژێرسایەیی ئەم یەکێتییەدا، بۆیە بەئاشکرا بەهاوڵاتیانی خۆمان دەڵێن دەبێت پشتگیری لەو سیاسەتانە بکەن کە مافی هەموو هاوڵاتیان بپارێزن، بە گروپە پەراوێزخراوەکانیشەوە. تا بە پەروەردەکردنی گشتگیری، کۆمەڵگایەک دروست دەکەین کە دەنگی هەمووان گرنگ بێت و دەسەڵاتخوازی ناتوانێت لە غیابی یەکێتیدا ڕەگ داکوتێت، زۆر بەئاشکرا لێرەوە بەپارتیش دەڵێینەوە:،بەڵی لەسەر دەستی یەکێتیی و سەرۆک بافڵ ئیتر ئێوە لەلایەن زۆرینەی گەلەوە رەتدەکرێنەوە.

- فێربن لە مێژووی ئێمە:

‎مێژووی پرشکۆیی یەکێتیی پێویستە وانەی بەکۆمەڵتان وبەنرختان فێر بکات، سەبارەت بەفرە چەشنی دەسەڵاتێکی کۆنترۆڵنەکراو ئێمەین . بەتێڕامان لە ئەزموونەکانی ڕابردوومان ئێمەین، هەرئێمەشین دەتوانین نیشانە ئاگادارکەرەوەکانی پاوانخوازیتان بناسین و بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە وەڵامی بنبرتان بدەینەوە.

‎مەترسن بەشداریکردن لە گفتوگۆی کراوە سەبارەت بە مێژوو، ئەم گەلەمان بەهێز دەکات، چونکە ئێمە خەمی خۆمان نییە لەبەهێزیمان بەڵکو خەمی گەلمانە لەبێهێزیدا، بۆ هەڵبژاردنی ئاگادارانە و بنیاتنانی دیموکراسییەکی خۆڕاگر بۆیە ئیمە ناترسین لەدیبەیت، بفەرموون ئێوەش مەترسن.

‎ئێمە وەک یەکێتیی، دڵنیاییمان دەوە بە هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان کە دەمانەوێت ژینگەی سیاسی پاککەینەوە لەو پۆخڵەواتیەیی کە ئێوە ( پارتی) خاوەنداری دەکەن، تاوەکو هاوڵاتی بتوانێت  داڕشتنی داهاتوویان بەدەستەوەبێت. ئەمەش بە بەشداریکردنی چالاکانە لە پرۆسەی هەڵبژاردنەکان، داوای شەفافیەت و پەرەپێدانی گفتوگۆی گشتگیریش بکەن، دەتوانن ژینگەیەکی ئەرێنی دروست بکەین کە هاندەری ئەو لایەنەبن ، کەبتوانێت هاوڵاتیان سەنتەری بێت.. 

‎بفەرموون وەک ئێمە مەترسن لەپێناو گەلەکەمان با پێکەوە بوەستین، ئێمە ئامادەین بەرگری لە دیموکراسی خۆمان بکەین و پەیامێکی بەهێز بۆ هەر دیکتاتۆرێکی ئەگەری بنێرین کە دەنگی ئەم گەلە کپ ناکرێت و ناتورکێنرێت.

هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان هەڵبژاردنی داهاتوو زیاترە لە ڕووداوێکی سیاسی؛ پارتی فاعیلێکی خێرنین  بۆ کۆمەڵگاکەمان. بە هەڵبژاردنی یەکێتیی و بزوتنەوەیەکی نوێی شۆرش گیرانە سەرلەنوێ لەدایک دەبێتەوە کە ڕەنگدانەوەی بەهاکانی یەکگرتوویی و ڕێزگرتن و هێزە،  ئێمە نامانەوێت هەر خۆمان بەهێز بکەین بەڵکو بەربەستێکی ترسناکیش لە دژی پاوانخوازی دروست دەکەین. پێکەوە دەتوانین دڵنیابین لەوەی داهاتووی ئەم هەرێمەمان لە دەستی گەلەکەیدا بمێنێتەوە، کە هەموو دەنگێک بەشداری کۆمەڵگایەکی زیندوو و دیموکراسی دەکات، بەهەمان بیرکردنەوەی سەرۆ بافڵ بژی نیشتیمان بروخێ دەسەڵاتی خۆسەپێنتان.

ژمارەی خوێنەر   ‌ 610‌
10/8/2024 2:05:16 PM
زیاتر...
سەعدی ئەحمەد پیرە
محەممەد سۆران
Copyright © All rights reserved.